Sinds 11 december 2022 is het klokkenluidersdecreet in werking getreden.
Hoe en waar een melding indienen
Personeelsleden van het lokaal bestuur Merchtem kunnen, wanneer zij kennis hebben van inbreuken die het lokaal bestuur begaan heeft, dat melden bij het daartoe aangestelde ‘meldingskanaal’. Dat kan telefonisch op nummer 052 38 11 81, mondeling na afspraak via hetzelfde nummer, via e-mail naar meldingskanaal@merchtem.be of per brief gericht aan Lokaal bestuur Merchtem, t.a.v. het meldingskanaal, Nieuwstraat 1, 1785 Merchtem. In dat laatste geval wordt aangeraden om uw brief onder dubbele gesloten omslag te steken waarbij u op de tweede omslag duidelijk ‘t.a.v. het meldingskanaal – vertrouwelijk’ vermeldt.
Een inbreuk is een handeling of nalatigheid, die voldoet aan een van de volgende voorwaarden:
- ze is onrechtmatig;
- ze ondermijnt het doel of de toepassing van regelgeving.
Nadat personeelsleden informatie over inbreuken die de lokale overheden begaan gemeld hebben, kunnen ze die informatie ook extern melden bij Audit Vlaanderen. Als ze menen dat de inbreuk intern niet doeltreffend behandeld kan worden of dat er een risico op represailles bestaat, kunnen personeelsleden rechtstreeks terecht bij Audit Vlaanderen.
Ook externen kunnen informatie over inbreuken die het lokaal bestuur Merchtem begaat melden, zij kunnen hiervoor rechtstreeks terecht bij Audit Vlaanderen. Als externe wordt daarbij een van de volgende personen beschouwd die in het kader van zijn werk informatie over inbreuken heeft:
- aandeelhouders en personen die behoren tot het bestuurlijk, leidinggevend of toezichthoudend orgaan van een overheidsinstantie, met inbegrip van leden die niet bij het dagelijks bestuur zijn betrokken, vrijwilligers en bezoldigde of onbezoldigde stagiairs;
- aannemers, onderaannemers en leveranciers en iedereen die werkt onder hun toezicht en leiding;
- personen die informatie over inbreuken hebben verkregen in een inmiddels beëindigde werkrelatie;
- personen van wie de werkrelatie nog moet beginnen en die informatie over inbreuken hebben verkregen tijdens de wervingsprocedure of andere precontractuele onderhandelingen;
Bescherming van de melder
Het meldingskanaal maakt de identiteit van de melder en alle informatie waarmee de identiteit van de melder direct of indirect achterhaald kan worden, niet bekend aan anderen dan de personeelsleden die bevoegd zijn om de melding te ontvangen en op te volgen, tenzij in een aantal decretaal omschreven gevallen.
Als melder bent u beschermd tegen (de dreiging met) de volgende maatregelen in het kader van het werk als vergelding voor een melding of openbaarmaking op voorwaarde dat u gegronde redenen hadden om te geloven dat de gemelde informatie op het moment van de melding juist was:
- schorsing, ontslag of soortgelijke maatregelen;
- degradatie of het onthouden van bevordering;
- overdracht van taken, verandering van locatie van de arbeidsplaats of verandering van de werktijden;
- het onthouden van opleiding;
- een negatieve evaluatie of arbeidsreferentie;
- het opleggen of toepassen van een disciplinaire maatregel, berisping of een andere sanctie, zoals een financiële sanctie;
- dwang, intimidatie, pesterijen en uitsluiting;
- niet-omzetting van een tijdelijk contract in een contract voor onbepaalde duur, als het personeelslid de gerechtvaardigde verwachting had dat hem een contract van onbepaalde duur zou worden aangeboden;
- niet-verlenging of vroegtijdige beëindiging van een tijdelijke arbeidsovereenkomst;
- schade, met inbegrip van reputatieschade op sociale media of financieel nadeel, met inbegrip van omzetderving en inkomstenderving;
- opname op een zwarte lijst op basis van een informele of formele overeenkomst voor de hele overheidsinstantie, waardoor de melder geen baan meer kan vinden bij die overheidsinstantie;
- vroegtijdige beëindiging of opzegging van een contract voor de levering van goederen of diensten;
- intrekking van een licentie of vergunning, afgeleverd door een overheidsinstantie;
- psychiatrische of medische verwijzingen;
- elke andere directe of indirecte handeling of nalatigheid dan de handelingen, vermeld in punt 1° tot en met 14°, die tot een ongerechtvaardigde benadeling van de melder leidt of kan leiden.
Procedure
Als een meldingskanaal een melding behandelt, neemt hij een strikte neutraliteit in acht. In geen geval wordt de melding behandeld door een persoon die betrokken is of was bij de feiten waarop de melding betrekking heeft.
Tenzij hij de melding sneller kan behandelen, bevestigt het meldingskanaal de ontvangst van de melding aan de melder binnen zeven dagen na de dag waarop hij de melding heeft ontvangen. De melder heeft echter het recht om zich uitdrukkelijk te verzetten tegen een ontvangstmelding.
Het meldingskanaal noteert de melding in een daartoe bestemd register. Bij de hele procedure waakt het meldingskanaal erover dat hij de vertrouwelijkheid beschermt van de volgende elementen:
- de identiteit van de melder;
- de identiteit van derden die in de melding worden genoemd;
- informatie waaruit de identiteit van de melder of een derde kan blijken.
Het meldingskanaal is verplicht om de juistheid van de informatie na te gaan en de gepaste maatregelen te nemen als er een vermoeden van een inbreuk is. Uiterlijk binnen drie maanden na de dag waarop hij de ontvangstmelding heeft verstuurd, informeert het meldingskanaal over de als opvolging geplande of genomen maatregelen en over de redenen daarvoor.